6 / 17
Temat numeru
Strona | 5
Tematem przewodnim naszego pisma
jest 100 rocznica odzyskania przez
Polskę niepodległości. Dlatego też
chcielibyśmy zaprosić Was teraz,
abyśmy wspólnie sobie przypomnieli,
jak do tego doszło, że Polska stała się
wolnym i niepodległym krajem.
1 listopada 1918 r. Rada Regencyjna
przekazała
uwolnionemu
z
twierdzy
magdeburskiej
Józefowi Piłsudskiemu władzę
wojskową i naczelne dowództwo podległych
jej wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy
podpisały zawieszenie broni kończące
działania bojowe Wielkiej Wojny. Po ponad
120 latach Polska odzyskiwała niepodległość.
Na przełomie października i listopada 1918 r.
wobec rozpadu monarchii austro - węgierskiej
i zapowiedzi bliskiej klęski Niemiec Polacy
coraz wyraźniej odczuwali, że odbudowa
niepodległego państwa polskiego jest bliska
Zaistniała sytuacja międzynarodowa była dla
Polski wyjątkowo korzystna. Cztery lata
wcześniej w chwili wybuchu I wojny
światowej Polacy mogli jedynie pomarzyć o
tym, że w momencie jej zakończenia wszystkie
trzy państwa zaborcze będą właściwie
bezsilne.
Szansy danej przez historię Polacy nie
zmarnowali i aktywnie przystąpili do
przejmowania władzy na ziemiach polskich
okupowanych przez państwa centralne.
W Cieszynie już od 19 października 1918 r.
działała i sprawowała funkcje rządowe Rada
Narodowa Księstwa Cieszyńskiego pod
przewodnictwem księdza Józefa Londzina.
28 października 1918 r. w Krakowie posłowie
polscy do parlamentu austriackiego powołali
Polską Komisję Likwidacyjną, która dwa dni
później przejęła władzę w Galicji. Na jej czele
stanął Wincenty Witos, przywódca PSL
„Piast”.
31 października rozpoczęto przejmowanie
władzy w okupowanej przez Austro - Węgry
części Królestwa. W nocy z 6 na 7 listopada w
zajętym kilka dni wcześniej Lublinie powołano
Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki
Polskiej, którego premierem został Ignacy
Daszyński,
przywódca
galicyjskich
socjalistów.
W Warszawie od września 1917 r. działała
powołana przez Niemcy i Austro -Węgry Rada
Regencyjna. Jej członkami byli książę
Zdzisław Lubomirski, arcybiskup Aleksander
Kakowski i hrabia Józef Ostrowski. W grudniu
1917 r. Rada Regencyjna utworzyła gabinet
ministrów, na czele którego stanął Jan
Kucharzewski. Na początku listopada 1918 r.
regenci zdawali sobie sprawę, że ich
polityczna rola dobiega końca i starali się
powołać rząd, który miałby szerokie poparcie
społeczne i któremu mogliby oddać władzę z
przekonaniem, że w możliwie krótkim czasie
przeprowadzi on wybory do Sejmu.
Sytuację polityczną w Warszawie zmieniło w
sposób zasadniczy przybycie 10 listopada 1918
r.
specjalnym
pociągiem
z
Berlina
uwolnionego z twierdzy magdeburskiej Józefa
Piłsudskiego.
Na Dworcu Głównym powitał go m.in.
reprezentujący Radę Regencyjną książę
Zdzisław
Lubomirski.
Tuż po przybyciu do Warszawy Józef
Piłsudski odbył rozmowy z członkami Rady
Regencyjnej. W ich wyniku zrezygnował z
planowanego wyjazdu do Lublina, gdzie od
trzech dni na wyzwolonych terenach działał
Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej z
Ignacym Daszyńskim na czele. Rząd ten
zresztą na wiadomość o powrocie Piłsudskiego
z Magdeburga oddał mu się do
dyspozycji.